Mỹ Thuật là một bộ môn nghệ thuật
không ồn ào như những loại hình nghệ thuật khác như ca, múa, sân khấu hay điện ảnh,
tuy vậy những giá trị tinh thần mà nó đem lại cho công chúng không hề nhỏ. Giá
trị văn hóa của Mỹ Thuật để lại cho nhân loại vô cùng to lớn cả về mặt văn vật
lẫn phi vật thể, bằng chứng chính là có rất nhiều hiện vật của những công trình
kiến trúc nghệ thuật từ thời cổ đại đến nay vẫn luôn làm say đắm lòng người.
Nghệ nhân xưa đã tạo ra những tuyệt
phẩm mỹ thuật độc đáo, tinh xảo đạt đến trình độ mà ngay cả đến hôm nay, những
tác phẩm đó vẫn luôn khiến cho biết bao nhà nghiên cứu phải trầm trồ thán phục.
Có rất nhiều họa sĩ, nhà điêu khắc trong thời đại hiện nay vẫn luôn kế tục và
phát huy những vốn cổ từ ngàn xưa để lại, và họ dựa trên đó để làm ra nhiều tác
phẩm cho riêng mình.
Họa sĩ Vũ Trung Tần là một trong
số những họa sĩ mang tâm hồn hoài cổ, anh đã một phần nào đó lĩnh hội được tinh
hoa văn hóa truyền thống và vận dụng những vẻ đẹp của vốn cổ dân tộc để đưa vào
sáng tác Gốm Mỹ Thuật. Hầu hết những tác phẩm Gốm Mỹ Thuật của họa sĩ Vũ Trung
Tần đều lấy nguồn cảm hứng từ hoa văn cổ đại của nền văn minh Lạc Việt, tiêu biểu
ở đây là văn hóa Đông Sơn. Công chúng yêu mỹ thuật chắc không còn xa lạ gì với
những tác phẩm gốm của họa sĩ Vũ Trung Tần bởi cái riêng, cái lạ từ những tác
phẩm của anh.
Vũ Trung Tần có một tình yêu quê
hương rất mộc mạc và giản dị như chính tính cách của anh. Từ tình yêu nồng nàn
đó, anh đã gom góp những tinh hoa của vốn cổ dân tộc, đúc kết lại, cách điệu
theo lối riêng của anh để đưa chúng vào tác phẩm Mỹ Thuật như tranh sơn mài,
tranh sơn dầu và tạo hình Gốm Mỹ Thuật. Anh đã rất thành công trong việc sử dụng
họa tiết cổ Đông Sơn để diễn tả nội dung cho những tác phẩm gốm. Mặc dù những họa
tiết đó đơn giản và lặp lại nhưng qua sự khéo léo của họa sĩ Vũ Trung Tần,
chúng trở nên sống động và liền lạc, chúng được liên kết với nhau theo sự sắp xếp
bố cục hợp lý để truyền tải nội dung những câu chuyện của họa sĩ rất là hấp dẫn.
Có lẽ sẽ có nhiều người hỏi tại
sao họa sĩ Vũ Trung Tần lại thích làm gốm theo mô tuýp trang trí này, tuy nhiên
trong lĩnh vực nghệ thuật có nhiều điều khó giải thích được vì mỗi người nghệ
sĩ đều có một cái duyên với nghề và cái duyên đó bắt nguồn từ những gì mà cá
nhân đó cảm thấy yêu thích nhất. Sự khác biệt của họa sĩ Vũ Trung Tần chính là
anh càng sáng tác thì lại cho ra nhiều tác phẩm rất mới rất lạ nhưng chúng lại
được thể hiện trên nền tảng từ những yếu tố rất quen. Cũng chỉ có bấy nhiêu mô
tuýp hoa văn đó thôi mà họa sĩ Vũ Trung Tần biến tấu ra đủ các câu chuyện khiến
cho người khác bị lôi cuốn, nhìn cứ tưởng là giống nhau nhưng lại không hề có sự
trùng lặp nào.
Xoay quanh chủ đề về quê hương, họa
sĩ Vũ Trung Tần sáng tác ra một bộ tác phẩm gốm mới miêu tả cuộc sống bình yên
nơi thôn quê Bắc Bộ, cũng có thể là Hà Tây quê anh nơi mà còn rất nhiều dấu ấn
văn hóa Việt Cổ vẫn đang được lưu giữ bảo tồn. Nội dung trong các câu chuyện của
anh nhấn mạnh về tình cảm gia đình, làng xóm, mối quan hệ khăng khít giữa người
với người trong cộng đồng. Bên cạnh đó là sự mong muốn quê hương luôn được
thanh bình, người người luôn được no ấm.
Tác phẩm “Giữ Lửa” có bố cục nhẹ
nhàng đối xứng, với hình ảnh vòng tay của một người đang nâng niu đóm lửa để đem
về sưởi ấm cho gia đình. Tác phẩm diễn tả một thời kỳ còn sơ khai, khi mà con
người chưa làm ra được những dụng cụ đánh lửa nên họ phải gìn giữ những đóm lửa
để dùng trong sinh họat hàng ngày. Đóm lửa tuy nhỏ nhưng có thể đem lại ánh
sáng văn minh cho con người từ thuở hồng hoang, ngoài ra đóm lửa đó còn là ngọn
lửa của tình yêu quê hương luôn được ấp ủ trong tim người nghệ sĩ.
Với tác phẩm: “Bánh Chưng, Bánh
Dày”, họa sĩ Vũ Trung Tần muốn viết lên câu chuyện tình yêu nam nữ, tình yêu giữa
con người và trời đất. Bố cục đối xứng hướng vào nhau cho thấy anh muốn diễn tả
một cộng đồng người luôn gắn kết và đồng lòng. Hình tượng Bánh Chưng và Bánh
Dày là một phần của tín ngưỡng “phồn thực” từ ngày xưa, tín ngưỡng đó nói lên sự
khát khao mong cầu của người dân luôn có cuộc sống ấm no, con đàn cháu đống,
người người hòa thuận, xóm làng đông vui.
Điểm nhấn trong các tác phẩm gốm
lần này mà họa sĩ Vũ trung Tần muốn thể hiện là hình ảnh của người phụ nữ nông
thôn miền bắc đảm đang đôn hậu, luôn luôn chăm lo quán xuyến việc nhà từ việc đồng
áng đến việc bếp núc, vừa lao động vừa chăm sóc con cái rất là chu đáo. Song
song với đó chính là khung cảnh làng quê thanh bình với dáng vẻ của các chú
trâu đang nằm nghỉ ngơi hưởng thụ thành quả lao động của mình. Ý và hình trong
nội dung của các tác phẩm rất dung dị, nhẹ nhàng như các điệu ca dao từ lời ru
của mẹ trong những buổi trưa hè, nó gợi lên nỗi nhớ quê hương cho những người
con xa xứ. Bố cục đối xứng được anh khai thác triệt để, các mô tuýp hoa văn lúc
chụm vào cùng thể hiện tình đoàn kết để vươn lên, lúc lại tỏa ra để phát triển
và tìm tòi khám phá cái mới. Tất cả thủ pháp mỹ thuật được họa sĩ áp dụng một
cách nhịp nhàng theo giai điệu của riêng anh đã được hòa trong màu men ấm áp. Từ
chỗ đó cho thấy, họa sĩ Vũ Trung Tần đã chắt chiu từng mảnh hồn quê để đưa vào
các tác phẩm của anh bằng một tình cảm rất chân thành trìu mến.
Bộ
sưu tập gốm 2024 của họa sĩ Vũ Trung Tần
1- Bánh Chưng: 70cmx40cmx41cm.
2- Bánh Dày : 62cmx33cmx30cm
3- Giữ Lửa:30cmx30cmx46cm
4 - Tam hợp: 72cmx36cmx40cm
5 - Hương Cốm Mới:54cmx35cmx58cm
6 - Ngưu Quy Điền: 42cmx42cmx54cm
7 - Hương Xưa: 45cmx35cmx46cm
8 - Giâc Mơ Trên Lưng Trâu: 42cmx42cmx77cm
Tuy rằng những sáng tác về Gốm của
Vũ Trung Tần còn rất nhiều khiêm tốn so với một số đồng nghiệp khác, nhưng Gốm
Mỹ Thuật của Vũ Trung Tần đã dần dần hình thành phong cách riêng và nhất quán từ
ý tưởng đến cách tạo hình, nhờ vậy mà những tác phẩm Gốm Mỹ Thuật của anh đã được
rất nhiều người yêu thích. Nhìn chung, những tác phẩm gốm của họa sĩ Vũ Trung Tần
luôn có một yếu tố rất quan trọng đó chính là tính Văn Hóa, đây là một mấu chốt
giúp anh xây dựng nội dung sáng tác rất liền mạch ngay từ những tác phẩm Gốm Mỹ
Thuật đầu tiên. Sự biết ơn tiền nhân, biết ơn đất mẹ chính là một hạt nhân
trong tư duy tạo hình Gốm Mỹ Thuật của họa sĩ Vũ Trung Tần. Bắt nguồn từ lòng
biết ơn đó nên anh trân trọng, nâng niu những hoa văn mỹ thuật dân tộc cổ xưa.
Anh muốn kế tục sự nghiệp truyền lửa cho các bạn trẻ ở thế hệ sau biết gìn giữ
và phát huy nghệ thuật truyền thống của ông cha. Họa sĩ Vũ Trung Tần không chạy
theo những sáng tác xu hướng hay nương theo cái bóng của một họa sĩ lớn nào,
anh vẫn âm thầm xây dựng cho mình một lối đi riêng không chỉ riêng trong sáng
tác Hội Họa mà ngay cả trong sáng tác Gốm Mỹ Thuật.
Nguyên Sắc